Met de ‘Power Flower’ kijken we naar de maatschappelijke positie van jeugdwerkers en jongeren en hoe deze zich onderling verhoudt. De Power Flower onderzoekt hoe onze sociale identiteiten, onze verschillende deelidentiteiten, zich tegenover elkaar verhouden en bijdragen tot zowel kwetsbaarheden als privileges. Het illustreert hoe macht relationeel en altijd dynamisch is. Deze tool geeft de 16 aspecten weer. In de originele Engelstalige versie zijn er vijftien met één blanco aspect om zelf in te vullen. Sommigen daarvan zijn aangepast of toegevoegd om deze tool bruikbaarder te maken voor jeugdwerkers en hun doelgroep.
De Power Flower lijkt op een madeliefje waarvan het middengedeelte verdeeld is over 16 segmenten. Elk van die segmenten vertegenwoordigt een aspect van onze sociale identiteit. Vervolgens bevinden zich daarrond 2 lagen bloembladen. De buitenste laag markeert de dominante norm van elk aspect. De binnenste laag dient om de persoonlijke sociale identiteit in te vullen ten opzichte van de dominante norm.
Als je deze oefening in groep doet, voorzie je iedereen van een Power Flower, waarbij enkel de cirkel in het midden is ingevuld. Vul met je groep eerst de buitenste laag van de bloembladen in met de dominante norm voor elk aspect (in bovenstaand voorbeeld reeds ingevuld). Laat vervolgens iedereen alleen of per twee de oefening verder invullen door de verschillende deelaspecten voor zichzelf in te vullen op de binnenste laag van de bloembladen. Voorzie kleurpotloden en vraag om de segmenten waarbij de binnenste bloembladen overeenkomen met de dominante norm in het groen te kleuren en de vlakken die niet overeenkomen in het rood. Eventuele nuances kunnen in het oranje.
Bekijk de onderstaande tekening als voorbeeld.
Het inkleuren werd aan de oorspronkelijke opdracht toegevoegd. Het helpt ons om een volledig en gedetailleerd beeld te krijgen van de eigen maatschappelijke positie: welke privileges heeft een persoon al dan niet en hoe verhouden deze zich tot anderen. Nadat iedereen klaar is met inkleuren, wordt in groep overlopen wat ieder, voor zichzelf en in vergelijking met de anderen, vaststelt.
De reflectie van deze oefening kan samen met de jongeren op drie niveaus:
- Individuele sociale identiteit
Kijk op welke aspecten er wel of geen privileges zijn. Welke inzichten geeft dat over de manier waarop een persoon bevoorrecht of benadeeld is? Zijn de jongeren verrast? Waarom? Komt het resultaat van de Power Flower overeen met persoonlijke ervaringen? Op welke manieren heeft de sociale positie de interacties met anderen beïnvloed?
- Gemeenschappelijke sociale identiteit
Wat zegt het samengestelde beeld over wie de groep is? Is de groep bevoorrecht? Op welke manieren is de groep niet geprivilegieerd? Hoe zou dat komen? Welke invloed heeft dat op de manier waarop jongeren collectief in staat zijn om onderdrukking en discriminatie te bestrijden?
- Interpersoonlijke groepsrelaties
Wie heeft er binnen de groep minder of meer privileges ten opzichte van de anderen? Hoe buigt de groep deze vaststellingen positief om bij het maken van beslissingen? Hoe wordt ervoor gezorgd dat diegenen die binnen de groep minder macht hebben ook als gelijke aan het woord komen? Hoe staat de jeugdwerker ten opzichte van de groep? Welke spanningen kunnen er ontstaan? Wat heeft de groep van de jeugdwerker en van elkaar nodig?
Aandachtspunten:
De Power Flower-oefening kan voor jongeren zowel individueel als in groep confronterend zijn. Jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie zijn zich meestal niet bewust over de verschillende aspecten die van invloed zijn op hun individuele en sociale identiteit en daarmee ook op hun maatschappelijke positie. Ze ervaren ongelijkheid en uitsluiting op verschillende domeinen, maar daarom betekent dat niet dat ze zich bewust zijn over enerzijds het tekort aan privileges die ze op meerdere assen hebben en anderzijds de persoonlijke en maatschappelijke impact ervan. Daarom is het absoluut nodig dat de groep elkaar goed kent, in respect met elkaar omgaat en dialoog voert, zich kwetsbaar durft op te stellen en vertrouwen heeft in elkaar en in de jeugdwerker. Zo niet kan er geen veiligheid gegarandeerd worden bij gevoelige situaties zoals boosheid, ontkenning, onmacht, enz. Als het goed aangepakt wordt dan helpt deze oefening bij jongeren die zichzelf verantwoordelijk stellen bij een teleurstelling of wanneer iets mislukt. Het kan zelfverwijt wegnemen door te ontdekken dat structurele oorzaken hen kwetsbaar maken/benadelen.
Zorg voor voldoende voorzorgs- en ondersteuningsmaatregelen bij het maken van deze oefening in groep met jongeren. De vertrouwensrelatie met en het vertrouwen onderling binnen de groep is een noodzaak.
